හරි නම දැක්ක ගමන් ගොඩක් කට්ටිය දන්නවා ඇති මොකක් ගැනද මම අද කියන්න යන්නේ කියලා, අද මම කතාකරන්න හිතුවේ මිසිසිපි ගග ගැන. මිසිසිපි ගග තමයි උතුරු ඇමරිකාවේ තිබෙන ලොකුම ගග, ඒ වගේම මේක මුළු ඇමරිකාවම ආවරණය වන විදියට ගලාබසිනවා. මේ මහා යෝදයගේ මෝය කට පිහිටලා තියෙන්නේ මෙක්සිකෝවේ ඉතින් හිතා ගන්න පුළුවන්නේ යෝදයගේ තරම. මෙයාගේ දිග ඇවිල්ල ආසන්න වශයෙන් කිලෝමීටර් 3800 විතර වෙනවා, ඒ වගේම මේ ගගේ පළලම ස්ථානයේ පළල කිලෝමීටර් 17 විතර වෙනවා. මෙයා දවසකට වතුර ගැලුම් මිලියන ගණනක් පහලට රැගෙන යනවා ඒ කියන්නේ ආසන්න වසයෙන් මෙයා තත්පරයට ඝන අඩි 125,000 ක අනුපාතයකින් ගලා බසිනවා.
හරි දැන් මෙයාගේ ගැන සාමන්‍ය විස්තර ටිකක් දන්නවනේ නමුත් මම දැන් කියන්න යන දේවල්නම් ගොඩක් කට්ටිය දන්නේ නැතිව ඇති. කාට හරි හිතන්න පුලුවන්ද මේ මහා යොදයෙක් වගේ ගග එක පාරටම පිටුපසට(උඩුගම් බලා) ගලාබසින්න පටන් ගනීවි කියලා? බැහැ නේද? ඔව් ඇත්තටම ඒක විස්වාස කරන්න අපහසුයි නමුත් මෙයා එක පාරක් නෙවෙයි කීප සැරයක්ම පසුපසට ගලා ගොස් තිබෙනවා. ඇත්තටම එහෙම වෙන්න හේතුව ඇවිල ස්වාබාවික වෙනස් වීම්.
පලුමු වරට පසුපසට ගලන ලද්දේ 1812 හේතුව ඉතා විශාල බුමිකම්පාවක් නිසා ඇතිවූ සුනාමි තත්වයක්.
දෙවන වරට පසුපසට ගලන ලද්දේ 2005 වසරේ ඇතිවූ කත්‍රිනා චණ්ඩමාරුතය නිසා, මෙහෙදී සිදුවූ විසේස දෙයක්නම් ගගේ සාමන්‍ය ජල මට්ටමට වඩා මීටර් 4 ජල මට්ටම ඉහල නැගීමයි.
තුන්වන වරට පසුපසට ගලන ලද්දේ 2012 වසරේ ඇතිවූ අයිසැක් චණ්ඩමාරුතය නිසා. මෙහෙදී සිදුවූ විසේස දෙයක්නම් තත්පරයට ඝන අඩි 182,000 ක අනුපාතයකින් පිටුපසට ගලා බසින්නට පටන් ගැනීමයි ඇත්තටම එය ගංගාවේ සාමන්‍ය ගැලීමේ වේගයට වඩා වැඩි වේගයක්.
ඇත්තටම මෙහෙම පිටිපසට ගැලීම ඉතා දීර්ග කාලයක් නොපවතින අතර ඉතා සීමිත කාල සීමාවකට එය බලපවත්වයි.
No comments:
Post a Comment